| paulu$ |
 Wysłany: Pi± 17:16, 27 Lip 2007 Temat postu: żłów błotny |
|
| Żółw błotny należy do reliktowych i wymierających gadów naszych ziem, zasługujących na ochronę. Ciało jego otaczane jest owalnym, a w młodo�ci prawie okrągławym pancerzu. Pancerz grzbietowy (karapaks) jest u okazów dorosłych zupełnie gładki i bez żadnych kantów czy krawędzi, niezbyt silnie, lecz widocznie sklepiony. Pancerz brzuszny (plastron) jest szeroki, dosyć lu�no za pomocą �cięgien i chrząstozrostu złączony z tarczą grzbietową (cecha ta jest charakterystyczna dla nielicznych żółwi słodkowodnych). Obie czę�ci pancerza pokryte są dużymi, foremnymi tarczkami rogowymi, �ci�1e przylegającymi do siebie. Tarczki te spoczywają na płytkach kostnych złączonych szwami ze sobą i połączonych z czę�ciami szkieletu - żebrami i kręgami grzbietowymi. Głowa jest masywna, oczy niezbyt duże, szczęki pokryte listwą rogową. Mocne nogi zakończone są ostrymi pazurami i połączone krótką błoną pływną. Głowa wraz z nogami i dosyć długim ogonem mogą być całkowicie chowane pad pancerz. Kończyny pokryte skórą, pozbawioną łusek czy tarczek rogowych, która u starych okazów nabiera wyra�nej chropowato�ci. Długo�ć pancerza dorosłych okazów przekracza 22 cm. Ubarwienie pancerza i ciała jest u naszego żółwia dosyć zmienne, zwykle ciemne, brunatne tub czarniawe, rzadziej oliwkowe, upstrzone charakterystycznymi żółtawymi plamkami i cętkami. Znane są wreszcie czarne okazy melanistyczne. Samce różnią się od samic dłuższym ogonem oraz wklę�nięciem tarczy brzusznej, widocznym tylko u okazów starszych, są też od nich przeważnie mniejsze. Ze snu zimowego budzi się żółw na początku kwietnia, tytko wyjątkowo - już w marcu. Żyje nad dzikimi, niewielkimi zbiornikami wodnymi w�ród bagien i torfowisk lub nad wolno płynącymi rzeczkami i strugami, a większych rzek i jezior wyra�nie unika. Pora godowa żółwia zaczyna się według ostatnich danych już w maju. Jaja składa samica w połowie czerwca, w i1o�ci do 20 sztuk, zakopując je starannie w piasku lub lekkiej ziemi. Niestety, w naszych warunkach klimatycznych bardzo rzadko wylegają się z nich młode. Niektóre zimują w skorupce i opuszczają ją dopiero na wiosnę następnego roku. Żółw błotny jest wytrzymały na długotrwały post, w okresach aktywno�ci, jest jednak bardzo żarłoczny. Żywi się płazami i ich larwami, �1imakami wodnymi, rzadziej rybami. Żółw nasz odbywa dalekie wędrówki w poszukiwaniu nowych terenów łownych, suchych, piaszczystych miejsc, zwykle na wydmach, w celu złożenia jaj. Żyje bardzo długo, zapewne ponad sto lat. Sen zimowy żółwia błotnego jest słabo poznany. Niektóre osobniki zimują na 1ądzie, inne w szlamie dennym, podobnie jak żaby. Rozsiedlenie geograficzne żółwia błotnego obejmuje prawie całą Europę �rodkową i południową, a w czasach przedhistorycznych żył on nawet w południowej Anglii i Szwecji. Poza tym występuje w północnej Afryce oraz w Azji Mniejszej. Nie opisano dotychczas ras geograficznych tego gatunku. Z Polski znany jest z nielicznych stanowisk, w których jest jednak nadzwyczaj rzadki. Jak się wydaje, w chwili obecnej najliczniej występują żółwie na Zamojszczy�nie i Chełmszczy�nie oraz w okolicach Poznania. Jednak na ogół liczba ich w jednym stanowisku nie przekracza 20 osobników. Uzyska1i�my nawet wiadomo�ci o dużych stosunkowo koloniach koło Zwolenia (około 30 km od Radomia) oraz na tzw. Polesiu Lubelskim. Pod Zwoleniem z inicjatywy Konserwatora Przyrody inż. A. Kowalczewskiego zespół pracowników naukowych Zakładu Ochrony Przyrody PAN z Krakowa przystąpił do systematycznych badań nad biologią Żółwia w projektowanym rezerwacie. Podobne badania prowadzą też w Chełmskiem koledzy z Wrocławskiego Koła Sekcji Herpetologicznej PTZool. Badania te powinny doprowadzić do znacznie lepszego poznania życia i obyczajów tego ginącego gatunku. Stanowiska żółwi ulegają mianowicie zniszczeniu w związku z melioracją. Czynnik ten, choć bezpo�rednio godzący w tereny bytowania, nie jest jednak tak gro�ny jak wyra�ne zmiany klimatyczne zachodzące od lat w całej Europie. Żółw błotny, jako zwierze związane z klimatem wybitnie kontynentalnym, potrzebuje do rozwoju swych jaj znacznego ciepła w miesiącach lipcu i sierpniu. Niestety wła�nie w tym okresie padają zwykle deszcze, a temperatura spada znacznie poniżej �redniej, około + 18OC, przyjmowanej jako temperatura rozwoju dla zarodków tego gatunku. Szanse rozmnażania się żółwi w Polsce są wprawdzie niezbyt pomy�1ne ale, być może, nastąpi tu przystosowanie się do niekorzystnych warunków klimatycznych. Wbrew pesymistycznym prognozom wyrażonym tutaj mam nadzieje, że uda się żółwia jednak uratować. |
|
